Nuk ka më njerëz të pasur të së shkuarës.
Dhe ky është një problem për të gjithë.
Tradicionalisht, më të pasurit e dinin se pasuria e tyre ishte një privilegj që nuk e pranonin dhe në kohët më të vështira ata ishin të gatshëm t’u kthenin diçka shoqërive në të cilat jetonin, për të balancuar të paktën pjesërisht rezultatet.
Sot, nuk është më kështu dhe rreziku është destabilizimi i shoqërisë bashkëkohore.
Kjo është teza e një editoriali të New York Times të shkruar Guido Alfani.
Është një nga opinionet që gazeta prestigjioze amerikane shkruan kur dëshiron të hapë debatin e vazhdueshëm për temat përkatëse.
Alfani jep lëndën e historisë ekonomike në Universitetin Bocconi në Milano dhe ka bërë kërkime të gjera se si epidemitë e mëdha të historisë kanë ndryshuar shoqëritë që janë prekur prej tyre.
Artikulli është një fragment i përshtatur nga libri i tij i ardhshëm në SHBA, “As Gods Among Men: A History of the Rich in the West”.
“Duke filluar nga shekulli i XV-të, dhe duke filluar nga zonat më të zhvilluara ekonomikisht të Evropës, si Italia qendrore-veriore, të pasurve iu caktua një rol specifik shoqëror: të vepronin si një rezervë private parash nga e cila komuniteti mund të merrte në çaste me nevojë më të madhe”, shpjegon Alfani.
Ata u konsideruan si “hambarë privatë të parave” për të përdorur shprehjen e shpikur nga humanisti toskan Poggio Bracciolini në traktatin e tij të vitit 1428 De avaritia: ashtu si autoritetet grumbulluan rezerva publike ushqimi për t’u përdorur në momentet e zisë, komunitetet kishin nevojë për të pasurit për të tërhequr pasuritë e tyre në momentet e vështirësive kolektive.
Shembuj të këtij mekanizmi janë huat e detyruara të vendosura nga Venecia për qytetarët e saj më të pasur pas murtajës së vitit 1630 gjatë luftës kundër Perandorisë Osmane në vitet 1645-1669.
Por edhe Liberty Bonds të lëshuara në SHBA në vitet 1917-1918 për pjesëmarrjen në financa në Luftën e Parë Botërore.
Tatimi progresiv është një formë tjetër e zbatimit të këtij parimi, sipas të cilit ata që kanë shumë duhet të ndihmojnë më shumë të tjerët.
Një parim i cili megjithatë sipas Alfanit tashmë është në krizë.
Foto: Freepik.com